Friso van Nimwegen
Een paar jaar geleden, zo rond 2010, begon Facebook in Nederland populair te worden. Veel mensen die het al wel een beetje hadden gehad met Hyves en MySpace maakten een account aan, nodigden hun vrienden uit en zo groeide het aantal gebruikers van de website gestaag. In die tijd hoorde je nog regelmatig een kritische uiting op het nieuwe internetfenomeen, gevolgd door een opmerking als: ‘Maar ja, over een paar jaar hebben we natuurlijk weer iets anders.’ Op basis van de levensduur van eerdere social media als MSN en het al eerder genoemde Hyves leek dit inderdaad een juiste observatie. Maar niets bleek minder waar: het is inmiddels 2016 en we zitten nog steeds met z’n allen op Facebook. Beetje raar, niet?
Niet alleen bestaat Facebook nog steeds, het is zelfs nog sterker aanwezig in veel van onze levens dan ooit tevoren. Als je iemands nummer niet hebt stuur je hem even een berichtje op Facebook, je maakt een event voor je verjaardagsfeestje, want dat is nou eenmaal de makkelijkste manier om mensen uit te nodigen, of je wordt door een vriend getagd in een grappig filmpje van een kat die heel langzaam een koffiekop van de tafel schuift. Als je even niets te doen hebt grijp je even naar je smartphone en scroll je wat door je tijdlijn heen. Hier en daar klik je op een link naar een interessante blog die voorbijkomt (wink wink).
Zijn we dan met z’n allen zo dom dat we nog steeds met dit ‘verouderde’ medium rondlopen? Zijn we zo inconsequent met die gouden regel dat social media na een paar jaar al weer passé zijn? Laten we niet te hard zijn voor onszelf. Dat we Facebook nog steeds gebruiken heeft de site grotendeels aan zijn eigen vernieuwingen te danken. Dat systeem dat je jezelf op ‘geïnteresseerd’ kan zetten voor evenementen is nog helemaal niet zo oud, maar wel een van de handigste functies die de site te bieden heeft. Bovendien heeft Facebook dat hele evenementensysteem, naar mijn vermoeden heel bewust, de nieuwe manier gemaakt om mensen te laten weten dat je ergens heengaat of iets organiseert. Ook groepen zijn een handige manier om te communiceren met de mensen met wie je bijvoorbeeld een gezamenlijke opdracht moet doen. Je kan namelijk ook heel makkelijk documenten delen of een poll maken. Allemaal gratis en bijna iedereen heeft een account (vooral in de jongere generaties), wat wil je nog meer?
Toch heeft Facebook ook veel nederlagen moeten toegeven. Laatst werd ik voor het eerst in mijn Facebookleven door iemand gepord – wist jij dat het bestond? Maar niet alleen de secundaire functies zijn in de vergetelheid geraakt: hoe vaak zie je nou eigenlijk nog een status van iemand voorbijkomen op je tijdlijn? Ik post zelf eigenlijk voornamelijk foto’s of ik deel posts en links van andere dingen. Ik voel nooit echt de behoefte om al mijn vrienden tegelijk ergens van op de hoogte te brengen, terwijl dat eigenlijk een van de kernfuncties van Facebook was: dingen delen met je vrienden. Door het gebrek aan statussen moet Facebook je tijdlijn dan maar vullen met andere dingen. Zo regeert tegenwoordig de link. Veel content die je op je tijdlijn ziet is een doorverwijzing naar iets dat op een andere site geplaatst is. Daarnaast zie je nu voornamelijk filmpjes en foto’s van pagina’s of personen die je vrienden hebben geliked. Soms zijn dat echt leuke dingen, maar het komt regelmatig voor dat het enige wat ik voorbij zie komen profielfoto’s zijn die mijn vrienden hebben geliked – maar van mensen die ik zelf niet eens ken!
Van meer mensen hoor ik dat ze die dictatuur van het algoritme een beetje zat worden. Toch acht ik de kans klein dat mensen binnenkort massaal zullen stoppen met Facebook. Daarvoor is het te vast verankerd geraakt in onze levens. Daarnaast heeft Facebook zich al eerder weten te vernieuwen om onze aandacht vast te houden. Facebook blijft er dus nog wel even. Gelukkig maar, het is ook zo handig – en nog gratis ook!
